ENGELLİLERİN YASAL HAKLARI-TEMMUZ 2013

[gulhanaydın]

ENGELLİLERİN YASAL HAKLARI / TEMMUZ 2013....
Not:Tüm bu haklardan yararlanmak için ''Engelli Kimlik Kartı''beyanı gerekir.
Bu kart için İl Sosyal Hizmetler Müdürlüğüne müracaat gerekiyor.
Engellilerin çeşitli hak ve hizmetlerden yararlanmasını sağlamak amacı ile verilen özürlü kimlik kartını edinmek için dilekçe, Engellilik Ölçütü, Sınıflandırması ve Engellilere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelik'e göre alınmış sağlık kurulu raporunun aslı veya onaylı örneği ile yerleşim yerinin bulunduğu Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı  İl Sosyal Hizmetler Müdürlüğüne müracaat edilmelidir.

1 - Su indirimi. Oran %50'dir. Yaş sınırı olmaması gerekirken Ankara'da 18 yaşını dolduranlar bu indirimden yararlanır. Diğer illerde de farklı oranlarda ve şartlarda indirim yapılmaktadır. Bu indirimi en az %50 oranında yapmayan belediyelere cezai yaptırım vardır.

2 - Digitürk % 50 indirimli. Bu hakkı kendi evinizde kullanmıyorsanız istediğiniz bir kişinin bunu kullanmasını sağlayabilirsiniz.

3 - Belediyelerde %40 ve üzeri engellilere şehir içi otobüs, banliyo, vapur seferleri ücretsizdir. Engel raporunda ''ağır engelli ''ibaresi olanlara kendisi ve yanında bir refakatçısı da ücretsizidir.

4 -  EMSS ye girme hakkı.

5 - Çalışan engellilere gelir vergisi indirimi. Eğer engelli kişi bakıma muhtaç ise bu gelir vergisi indiriminden çalışan anne ya da babası yararlanır. Şöyleki:

- Çalışma gücünün asgari; %80 ini kaybettiği Hastane Sağlık Kurulunca tespit edilenler birinci derece engelli ,  -

- % 60 ını kaybettiği tespit edilenler ikinci derece engelli ve

- % 40 ını kaybettiği tespit edilenler üçüncü derece engelli sayılacak

Aynı şekilde gelir vergisi indirimi serbest meslek mensuplarına da uygulanmaktadır.

6 - TT NET %25 indirimli. Ayrıca UYDUNET ve SÜPERONLINE aynı şekilde % 25 indirimli.

7 - Türk Telekom Sosyal tarife (sabit ücret 12 lira +3000 dakika şehir içi).

8 - Engelli çalışana engel oranına göre erken emeklilik hakkı.

9 - Ev sahibi olanlar için(tek ev için)vergi muafiyeti. Türkiye sınırları içinde 200 metrekareyi geçmeyen tek ev için.

20/12/2006 TARİHLİ VE 2006/11450 SAYILI KARARNAMENİN EKİ(BAKANLAR KURULU KARARI )MADDE 1  -  1319 sayılı Emlak Vergisi Kanununun 8 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü gereğince kendisine bakmakla mükellef kimsesi olup on sekiz yaşını doldurmamış olanlar hariç olmak üzere;

- hiçbir geliri olmadığını belgeleyenlerin,

- gelirleri münhasıran kanunla kurulan sosyal güvenlik kurumlarından aldıkları aylıktan ibaret bulunanların,

- gazilerin,

- engellilerin,

- şehitlerin dul ve yetimlerinin

Türkiye sınırları içinde brüt 200 m2'yi geçmeyen tek meskene sahip olmaları halinde (intifa hakkına sahip olunması hali dahil),  söz konusu meskene ait bina vergisi oranı,  2007 ve müteakip yıllar için sıfıra indirilmiştir.

10 - Şehirler arası otobüslerde %30 indirim.

11 - THY da %20 indirim.

12 - Tüm hastanelerde muayene önceliği.

13 - Devlet Tiyatrolarında ücretsiz izleme imkanı.

14 - Müze ve ören yerlerinde ücretsiz gezi .

15 - % 90 ve üzeri engelliler için ÖTV ve MTV muafiyetli yeni araç alma hakları vardır. Kendisi H sınıfı ehliyet sahibi olup ''özel donanımlı araç kullanabilir '' ibareli sağlık kurul kararı alanlar da engel oranına bakılmaksızın (sağ el, sağ ayak engeli bulunanlar ) ve işitme engeli mevcut olanlar kendisine ait ÖTV ve MTV muafiyetli araç alabilirler.

16 - TCDD %40 ve üzeri engellilere %50 indirim imkanı veriyor. Ağır engelliler için bir refakatçisi de %50 indirimden yararlanır.

16 - 2 yaşını doldurmuş çocuklarınız hala bez kullanıyor ise ''mesane ve rectum kontrolü yoktur''ibareli raporla aylık 120 adet hasta altı bezi ödeneği alır.

17 - Türkcell ve Telsim ve Vodafon da engellilere özel tarifeler mevcuttur.

18 -  - 18 yaş üstünde olan,  başkasının yardımı olmaksızın hayatını devam ettiremeyecek şekilde engelli olduklarını sağlık kurulu raporu ile kanıtlayan,  herhangi bir geliri bulunmayan kişilerden,  Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları'nca muhtaç olduklarına karar verilenlere,  muhtaçlık hali devam ettiği sürece,  4860 gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımından bulunacak tutarda aylık bağlanacak.  18 yaşını tamamlamış engellilerden,  talep etmesine rağmen,  Türkiye İş Kurumu tarafından işe yerleştirilememiş olanlar için de 3240 gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımından bulunacak tutarda aylık bağlanacak.  Nafaka bağlanmış ya da bağlanacak olan kişiler,  bu düzenlemenin kapsamı dışında olacak.

19 - Üniversitede okuyan engelli öğrenciler ilk yıllarında Kredi ve Yurtlar Kurumuna başvurmalıdır. Engelli öğrencilere üniversite girişlerinde ek puan verilir. Bazı üniversitelerde engelli öğrencilere indirim uygulanmaktadır. Açık Öğretim Fakültesinde ise hiç bir ücret ödenmemektedir.

20 - Ağır engelli olup yasaya göre uygun şartları taşıyan engelli çocuk annelerine ''evde bakım ücreti''ödenir. Kişi başına düşecek gelir 2013 ikinci yarısı için 487, 52liradır. Asgari ücretin üçte ikisidir.

21 - Kamu kuruluşlarında çalışan engelli çocuğu olan memur anne ve babalara nöbet ve mesai muafiyeti vardır.

22 - Engelli çocuğu olan annelere erken emeklilik hakkı. ''Başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul çocuğu bulunan annelerin '' yasanın yürürlüğe girdiği 28 Eylül 2008 'den sonraki kalan sigortalılık sürelerinden dörtte bir oranında indirim yapılır.

23 - 18 yaşını tamamlamamış engelli olan yakınlarının bakımını üstlenenlerden,  geliri,  hane içinde kişi başına düşen ortalama aylık tutarın asgari ücretin üçte 1'inden daha az olanlara,  3240 gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımında bulunacak tutarda aylık bağlanacak.  18 yaşını tamamlamamış engelli aylıklarında,  engeli yakını da genel sağlık sigortası kapsamına alınacak.

24 - Alınan raporla özel eğitim alması gerektiği belirtilen engelli çocuk için (engel oranı en az %20 olmalı)Rehberlik Araştırma Merkezlerinin değerlendirmesi sonucu Özel Eğitim imkanlarından yararlanır. Bu durumda devletin ödeyeceği miktar en fazla . . . .  liradır.

25 - Aylık almaya hak kazanacak şekilde engelli olduğunu belgeleyen çocuklardan yetim aylığı alanların geliri,  engelli olması nedeniyle ödenecek aylıktan daha düşük ise aradaki fark Hazine tarafından kapatılacak.

26 - Bakmakla yükümlü olunan kişinin durumu sağlık kurullarınca belirtildikten sonra kamu personeli olan anne , baba ve kardeşler (vasi olmak şartı var)için atamaya esas karar oluşturur.

27 - Bakım Gereksinimi Olan Yakını Bulunan Memurların Tayininde Kolaylık Sağlanmaktadır. Şöyleki:

5378 sayılı Engelliler Kanunu 21'inci maddesiyle 657 sayılı Kanuna aşağıdaki ek madde eklenmiştir:

EK MADDE 39.  -  Devlet memurlarının,  hayatını başkasının yardım veya bakımı olmadan devam ettiremeyecek derecede engelli olduğu sağlık kurulu raporu ile tespit edilen eşi,  çocukları ile kardeşlerinin,  memuriyet mahalli dışında resmî veya özel eğitim ve öğretim kuruluşlarında eğitim ve öğretim yapacaklarının özel eğitim değerlendirme kurulu tarafından belgelendirilmesi hâlinde,  ilgilinin talebi üzerine eğitim ve öğretim kuruluşlarının bulunduğu il veya ilçe sınırları dahilinde kurumunda bulunan durumuna uygun boş bir kadroya ataması yapılır.

28 - Engelli memura kendi isteği dışında nöbet ve fazla mesai hizmeti yaptırılamaz.

29 - En az 1 yıllık vergi mükellefliği bulunan %40 ve üzerinde sağlık kurulu raporu olan her engelli birey milli piyango genel müdürlüğü tarafından verilen sayısal loto bayiliklerini alabilir.

30. Şubat 2011 'de çıkan Torba Kanunda yer alan refakat izninden ''bir kişinin sürekli bakımına muhtaçtır ''ibareli sağlık kurul kararı ile engelli çocuğu olan memurlar da yararlanır. Bu sağlık kurul raporları sürekli kullandığımız sağlık raporlarından farklıdır ve salt izin amaçlı doktorun uygun gördüğü hallerde çıkarılabilmektedir. Çocuğunuzun bakıma muhtaçlığının olduğu hallerde doktor tarafından ''bir kişinin refakatlı bakımına muhtaç olduğu '' hakkında sağlık raporu verilirse yararlanılır. Refakat izninde 3 aylık ücretli izin kullanabilir. Gereği halinde bir kat uzatılabilir ve bu izin amir inisiyatifine bırakılmamıştır. Sağlık kurulu kararı çıktığı gün izin başlar. Askeri personel için bu izin miktarı 3 ay ile sınırlandırılmıştır. (Temmuz 2012)

31 - Valilik açıklaması olması şartıyla engelli çalışanlara (aşırı sıcak ve karlı havalarda ) günlük izin verilebilir.

32 - 18 yaşını dolduran engelli çalışmıyor ise gerekli şartları taşıması halinde engelli maaşı alır. Kişi başına düşecek gelir miktarı 2013 ilk yarısı için asgari ücretin üçte biri (237 lira)dir.

33 - Engelli çalışanlar 3 Aralık Dünya Engelliler Gününde ve Mayıs ayındaki Engelliler Haftasının ilk gününde idari izinli sayılırlar.

34 - Engelli sağlık rapor alımı Sağlık Bakanlığına bağlı Devlet Hastanelerinde ücretsizdir. Mart 2013 Sağlık Uygulama Tebliği ile diğer hastanelerde alınan engelli sağlık raporları eğer ilk kez alınıyorsa ücretsiz ancak yenilenen raporlar ücretli hale getirildi. Rapor esnasında yapılan her türlü işlem, test vb.  ücretlidir...AVUKAT GULHAN AYDIN(HUKUK DANIŞMANI)