Bu çalışma Aksaray'dan değerli abim Av. Hüseyin ÇELİK'e armağan edilmiştir.
SIHHİYE SINIFI ERBAŞ ve ERLER HAKKINDA GENEL BİLGİLENDİRME NOTU
I. Giriş
Askeriyede savaşta ve barış zamanı sağlık hizmeti vermek için tabip, eczacı, veteriner ve sıhhiye sınıfları görev yapmaktadır. Bu sınıflar, Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) personeline hizmet vermektedir. TSK personelinin sağlık durumunu korumak amacıyla teşhis, muayene, tedavi gibi hizmetler verilmektedir. Bu yazıda ise sıhhiye sınıfı er ve erbaşlar ile sınırlı olacak şekilde genel bilgiler verilmeye gayret edilecektir. Askerlik görevini er olarak yapacak olanlara faydalı olabilmek adına bu şekilde bir yol belirlenmiştir. Keza sivil hayatta; doktor, veteriner eczacı olanlar genellikle yedek subay olarak askerlik yapabilmektedir. Bu nedenle söz konusu kişiler, zaten konumuz kapsamına girmemektedir.

II. Sıhhiye Sınıfı Er ve Erbaşlar
A) Genel Olarak
Sıhhiye, "orduda basit sağlık işleri ile ilgilenen sınıf" anlamına gelebilmektedir (TDK, 2025). Sıhhiyeci ise, "orduda basit sağlık işleri görebilecek kadar bilgi ve deneyimi olan er, çavuş veya başçavuş," şeklinde tanımlanabilmektedir (TDK, 2025). 11.10.1994 tarih, 22078 sayılı Resmî Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren "Türk Silahlı Kuvvetlerince Yetiştirilen Sıhhiye Sınıfına Mensup Erbaş ve Erlerin Bazı Küçük Sıhhi İşlemleri Yapabilmesi Hakkında Yönetmelik" ile; erbaş ve erlere sıhhiye hizmetlerinde görev verilebilecektir. Yönetmelik; er ve erbaşların bazı küçük sıhhiye işlemleri yapabilmeleri için çıkarılmıştır (Yönetmelik, m.1).

Sıhhiye sınıfı erbaş ve erler; savaş zamanında yararlılara ilk müdahaleyi yapmak ve bu gibi bazı sağlık sorunları nedeniyle asker zayiatını en aza indirmek amacıyla yetiştirilmektedir (Göçgeldi ve diğerleri, 2005). Sıhhiye sınıfı erbaş ve erler, barış zamanında ise TSK'nın birinci basamak sağlık kuruluşlarında görev yapmaktadır (Göçgeldi ve diğerleri, 2005). Sağlık hizmeti sunumda tabiplerin en önemli yardımcılarının sıhhiye sınıfı erbaş ve erler olduğu belirtilmiştir (Göçgeldi ve diğerleri, 2005).

Sağlıkla ilgili eğitim almış veya bu alanda sertifika veya belgeye sahip olanlar, askere alınmadan önce askerlik şubelerince tespit edilmektedir (Göçgeldi ve diğerleri, 2005). Bunlar, temel askerlik eğitimini almak üzere, Sahra Sıhhiye Okulu ve Eğitim Merkez Komutanlığı'na gönderilmektedirler  (Göçgeldi ve diğerleri, 2005). Burada sağlık hizmetleri ile ilgili birtakım eğitimler verilmektedir. (Göçgeldi ve diğerleri, 2005). Sıhhiye sınıfı erbaş ve erler, tabipler ve sağlık sınıfı astsubayların emrinde çalışmaktadır (Göçgeldi ve diğerleri, 2005).

B) Sıhhiye Sınıfı Erbaş ve Erlerin Yapabilecekleri İşler
Yönetmeliğe göre er ve erbaşlar; "cilt altı enjeksiyonları, aşılar, adale içerisi enjeksiyonlar, basit yara pansumanları ile temizliği, sütür alma" işleriyle sınırlı olacak şekilde çalışabilecektir  (Yönetmelik, m.5). Yönetmelik, hukukta yer alan sınırlı sayı ilkesi prensibince er ve erbaşların hangi işleri yapabileceğini tek tek saymıştır. Bu nedenle yönetmelikte sayılan işler dışında, er ve erbaşlara başkaca bir görev verilemeyecektir. Uygulamanın ne yönde olduğu ise, tarafımızca bilinmemektedir. Sıhhiye sınıfı erbaş ve erler belirtilen bu görevleri, yalnızca TSK'da görevli oldukları sürece yapabileceklerdir (Yönetmelik, m.7). Terhis olunduktan sonra yönetmelikte belirtilen görevler, istisnai durumlar dışında yapılmaya devam edilemez. Sayılan bu görevler, tabip, hemşire ve sağlık astsubayı bulunması halinde bu kişilerin talimatları altında, söz konusu kişiler bulunmadığı durumlarda ise erbaş ve erin kendi inisiyatifiyle yerine getirilir (Yönetmelik, m.7/2).

III. Sonuç
Türk Silahlı Kuvvetlerince Yetiştirilen Sıhhiye Sınıfına Mensup Erbaş ve Erlerin Bazı Küçük Sıhhi İşlemleri Yapabilmesi Hakkında Yönetmelik ile; erbaş ve erler, birtakım sıhhiyeye ait işlerde çalışabileceklerdir. Söz konusu işlerin neler olduğu yönetmelik m.5'de belirtilmiştir. Yönetmeliğin benimsediği sınırlı sayı ilkesi gereğince, yönetmelik m.5'de yer alan işler dışında herhangi bir iş erbaş veya erlere verilemeyecektir.
Sağlıkla ilgili eğitim almış veya sağlık alanında sertifika ve belgeye sahip olanlar askere alınmadan önce askerlik şubelerince tespit edilmektedir. Tespit edilen bu kişilerin, askeriyenin sıhhiye işlerinde görevlendirilmek üzere eğitime tabi tutulurlar. Eğitimin ne kadar süreli olduğu ve hangi konularda eğitim verildiği yönetmelikte izah edilmiştir. Sıhhiye sınıfı erbaş ve erlerin askeriye tabiplerin en önemli yardımcıları olduğu düşünülmektedir. Askerlerini sıhhiye olarak yapacak vatandaşlara, hayırlı tezkereler dileriz.

IV. Kaynakça

•   11.10.1994 tarih, 22078 sayılı Resmî Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Türk Silahlı Kuvvetlerince Yetiştirilen Sıhhiye Sınıfına Mensup Erbaş ve Erlerin Bazı Küçük Sıhhi İşlemleri Yapabilmesi Hakkında Yönetmelik
•   Ercan GÖÇGELDİ, Cengiz Han AÇIKEL, Hakan YAREN, Metin HASDE, "Sıhhiye Sınıfı Erbaş ve Erlerin Bilmesi Gereken Konuların Belirlenmesi", TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, Cilt 4, Sayı 2, Yıl 2005.