Ev kazalarında sıkça rastlanan yanıklara karşı ciddi önlemler alınmalı. Bir yanık durumu olduğunda yanan yer hemen soğuk suya tutulmalı. Samsun Mehmet Aydın Devlet Hastanesi Yanık Merkezi sorumlusu Opr. Dr. Ali Osman Katrancı, soğutmanın yanan yerin genişlemesini ve derinleşmesini önleyeceğini söyledi.

Evde veya işyerinde meydana gelebilecek herhangi bir yanık vakasında uygulanacak ilkyardım, kazazedenin hayatı boyunca taşımak zorunda kalacağı izleri en aza indirebiliyor. Kızgın sobaya değen veya üzerine kaynar su dökülen bir çocuğa uygulanacak en önemli ilkyardım, yanık bölgeyi uzun süre soğutmakla başlıyor. Samsun Mehmet Aydın Devlet Hastanesi Başhekim Yardımcısı ve Yanık Merkezi sorumlusu Opr. Dr. Ali Osman Katrancı, "Yanan bölge hiç vakit kaybedilmeden hemen çeşme suyu altına tutulmalı ve bu işlem en az yarım saat uygulanmalı." dedi.

Hiç beklenmedik zamanda yaşanabilecek muhtemel bir kazada oluşan en basit yanık bile kişide hayatı boyunca taşımak zorunda kalacağı ize sebep olabiliyor. Bu durumlarda zararı en aza indirmek veya yanık derecesine göre tamamen yok etmenin değişik yolları bulunuyor. Dr. Ali Osman Katrancı, literatürde 1. ve 2. derece yanık olarak isimlendirilen durumlarda hastada kolayca iz kalmadan basit tedavilerle iyileşme sağlanabileceğine dikkat çekti. 3. derece veya 2. derece derin yanıkların çok ciddi sorunlar çıkaracağının altını çizen Dr. Katrancı, "3. derece bir yanıkta, örneğin sadece el içindeki bir yanık hayati tehlike oluşturmaz belki ama iyileşme sonrası ciddi sakatlık oluşturabilir." uyarısında bulundu. Katrancı, yanan kısmın vücudun yüzde 10'undan fazlasını oluşturduğu durumlarda hastanın mutlaka hastaneye yatırılarak tedavi edilmesi gerektiğini vurguladı.

Yanık vakasının yaşandığı durumlarda yapılacak en acil ilkyardım hastayı yakıcı etkenden uzaklaştırmakla başlıyor. Yanığın soğuk su ile soğutulması yanan yerin genişlemesini ve derinleşmesini engelliyor. Soğutma ile yanığın yüzeysel kalmasının sağlanacağını aktaran Dr. Katrancı, küçük yanıklarda özel bir tedaviye gerek bırakmasızın hiç iz kalmadan yaranın iyileşebileceğinin altını çiziyor. Dr. Katrancı, soğutulmayan böyle bir yanığın ise kolayca 2. derece derin yanığa dönüşebileceğine, tedavisinin daha zor ve iz kalma ihtimalinin yüksek olduğuna dikkat çekti.

Ne şekilde yanık olursa olsun temel yaklaşımın, yanan bölgenin hemen soğutulması ve steril sargı bezi veya temiz bir bezle kapatılıp sağlık kuruluşuna başvurulması olduğunu ifade eden Dr. Katrancı, "Özellikle alev, ateş, soba, ütü gibi etkenlerle oluşan ve yine özellikle fonksiyonel anlamda önemli olan el, ayak, eklem, genital bölge, yüz, ağız çevresi, göz kapağı gibi yerlerde oluşan yanıklarda yüzey genişliği az olsa bile mutlaka sağlık kuruluşuna başvurmak gereklidir." uyarısında bulundu.

Yanlış bilinen tedavi yöntemleri

Yanık yarasının iyileşmesinde sürülen hiçbir ilacın yarayı iyileştirme etkisi yok.

Derinin kendini yenileme tabakası etkilenmemiş ise vücut kendi kendine yarayı en güzel şekilde iyileştiriyor. Bu tabaka etkilenmişse iyileşme normal deri ile olamayacağı için ne sürülürse sürülsün iz kalması engellenemez.

Tedavi için ne yapılmalı?

Yara temiz ve nemli tutulmalı.

Her gün yapılacak pansuman öncesi yara etkili bir şekilde yıkanarak ölü dokulardan ve artık maddelerden arındırılmalı.

Yaranın pansumanın ardından nemli ortamını sağlamak için sıvı vazelin emdirilmiş sargı ile sarılmalı.

Enfeksiyon gelişmişse doktora başvurmalı.

Kaza anında yapılacak ilkyardım

Kazazedeyi yanıcı maddenin etkisinden kurtarın.

Yanan yeri en az yarım saat musluğun altında bekleterek soğutun.

Yanık yeri temizleyerek nemli kalmasını sağlayın.

Yanık büyükse hiç zaman kaybetmeden sağlık kuruluşuna başvurun. ZAMAN

MÜKREMİN ALBAYRAK SAMSUN
http://www.zaman.com.tr/haber.do?haberno=967585&title=yanikta-bilincli-ilkyardim-kalici-izleri-onleyebilir

Bu yöntem itfaiyecilerin eğitimi sırasında ders olarak verilmiştir.

Bir yanık meydana geldiğinde, kapsadığı alan ne olursa olsun ilk yardım, etkilenen alanı sıcaklık azalıncaya ve deri tabakalarını yakmayı bırakıncaya kadar soğuk suyun altına tutmak ve sonrasında bu bölgeye yumurta akı uygulamaktan oluşmaktadır.

Bir kimsenin elinin büyük bir kısmı kaynar su ile yandığında, duyduğu büyük acıya rağmen elini soğuk su musluğunun altına tutmuş ve sonrasında 2 yumurta kırmış, aklarını ayırmış ve çırpmış ve elini içine daldırmıştır.

Eli o denli yanmış durumdadır ki yumurta akı uygulanır uygulanmaz derisi kurumuş ve yumurta akı bir film tabakası oluşturmuştur.

Daha sonra bu kişi yumurta akının doğal bir kollajen (bir tür albüminoid) olduğunu öğrenmiş ve en az bir saat boyunca eline tabaka üzerine tabaka gelecek şekilde yumurta akı uygulamıştır. Öğleden sonra hiçbir acı duymaz olmuştur. Ertesi sabah yanık bölgesinde nerdeyse belirsiz bir kırmızımsı leke kalmıştır. Elinde sürekli ve feci görünüşlü bir yara izi kalacağını düşünürken 10 gün sonra geride hiçbir yanık izi kalmamış ve hatta deri eski normal rengine yeniden kavuşmuştur!

Yanan bölge yumurta akında mevcut ve aslında vitamin dolu bir plasenta (etene) olan kollajen sayesinde tamamen yenilenmiştir.