Bir işyerinin kapanması farklı nedenlerle olabilir. Öncelikle, bir işyerini serbestçe açabilen işveren, herhangi bir neden göstermeksizin meslek seçme özgürlüğünün doğal bir sonucu olarak işyerini kapatabilir. Bunun tek istisnasını işyerinde toplu iş sözleşmesi yapılması için yetkinin kazanılmasından itibaren başlayan aşamada işyerini kapatma durumu oluşturmaktadır. Yargıtay'a göre, bir işyerinde sendikanın toplu iş sözleşmesi yetkisi kesinleştikten sonra işveren ancak ekonomik nedenlerle veya arabulucu tutanağının tebliği üzerine kapatmayı gerektiren haklı nedenlerle işyerini kapatabilir(1). Bunun dışında, iflas sonucunda işyerinin kapanması durumu söz konusu olabilir,diye belirtmektedir,Avukat Gülay ÇAN.. Ayrıca, 4857 sayılı İş Kanunu'nun 79. maddesine göre; "Bir işyerinin tesis ve tertiplerinde, çalışma yöntem ve şekillerinde, makine ve cihazlarında işçilerin yaşamı için tehlikeli olan bir husus tespit edilirse, bu tehlike giderilinceye kadar işyerlerini iş sağlığı ve güvenliği bakımından denetlemeye yetkili iki müfettiş, bir işçi ve bir işveren temsilcisi ile Bölge Müdüründen oluşan beş kişilik bir komisyon kararıyla, tehlikenin niteliğine göre iş tamamen veya kısmen durdurulur veya işyeri kapatılır." Bahse konu işyerinin kapanma gerekçeleri, bu işyerlerinde çalışan işçilerin hakları yönünden farklı sonuçlar doğurmaktadır.

 Kanunların Anayasa'ya esas bakımından uygunlukları, sebep,
amaç ve konu açısından incelenebilir. Bir kanun, sebep, amaç ve
konu unsurlarının herhangi biri açısı ndan Anayasaya aykırı olabilir.
Sebep ya da amaç unsurlarındaki Anayasaya uygunluk, konu
unsurundaki aykınlığı veya konu unsurundaki uygunluk sebep
ve amaç aykırılıklannı gideremeyeceğini belirten Avukat Gülay ÇAN,
Kanunun sebebinin, kabul edilmesinde rol oynayan etkenlerdir.
Anayasanın istisnaen bir kanunun sebebini belirlediği haller dı-
şında, sebebi tesbit etmek yasama organının yetkisi dahilindedir.
Anayasa Mahkemesinin (AYM) Anayasada açıkça belirlenmeyen
sebepleri denetlemesi, hukuka uygunluk denetimi olmaktan
çıkıp yerindelik denetimine dönüşecektir ki, yargının buna
yetkisi yoktur.
Bütün kamu işlemleri gibi kanunların da yöneldiği nihai
amaç kamu yarandır. Ancak Anayasa daha özel amaçlar da belirlemiş
olabilir. Bu şekilde özel amaçların belirlenmediği hallerde
amacı tesbit yetkisi yasama organmdadır. Yasama yetkisinin
amacı tesbit etme yetkisinin sımrı , kamu yarandır. Kamu yararı
ve amaç, son derece sübjektif kavramlar oldukları için, kanunun
amaç unsuru açısından Anayasaya aykırı olup olmadığım incelerken
AYM, kendi kamu yararı anlayışım yasama orgamnın kamu
yararı anlayışının üzerine geçirmemeli, bir diğer ifadeyle yerindelik
denetimi yapmamalıdır. Fakat AYM'nin hukuka uygunluk
denetiminden uzaklaşıp yerindelik denetimi yaptığı kararları
da yok değildir
Son olarak, bir kanunun konusu, onun içeri ği ya da meydana
getirdiği hukuki durum veya sonuçtur. Kanun, konu yönünden,
Anayasanın emredici veya yasaklayıcı kurallarına aykırı olma- -
malıdır

VUK 181 numaralı genel tebliğ ile belirlenen kapatma cezası
süreleri, VUK 199 numaralı genel tebliğ ile, kanuna uygun olmak
üzere, yeniden ayarlanmıştır. VUK 199 numaralı genel tebliğ
uyarınca, bir takvim yılı içerisinde ilk defa kapatma cezasma
muhatap olan yükümlülülerin i şyerleri üç gün kapatılır. Teker:
rür halinde işyeri kapatma cezası, süresi arttırılarak uygulanır.
Buna göre, ikinci defa muhatap olanların işyerleri beş gün,
üçüncü defa muhatap olanlarınki ise yedi gün süre ile kapatıla-
caktır. Dördüncü ve daha sonraki kapatma cezalarının süresi de
VUK. md. 354'te cezanın azami haddi olarak belirlenmiş olan yedi
gündür (8).
"Kapatılan işyerine asılan kapatmaya ilişkin levhanın görünmesinin
engellenmesi veya başka bir levhamn veya duyurunun
işyerinin herhangi bir yerine as ılması " durumunda VUK md.
354'e 3505 sayılı kanunla eklenen fikra uyarınca, işyeri hakkında,
ilk verilen ceza kadar bir kapatma cezası daha uygulanacaktır.Bu durumu Avukat Gülay ÇAN şöyle açıklamaktadır.
"Başka bir levha veya duyuru" ile kastedilen, her levha ya da
duyuru değil, işyerinin kapalı oluşunu başka şekilde açıklayan
levha ya da duyurular olsa gerektir.

VUK mükerrer md. 354e göre, işyeri kapatma cezasım vermeye
Maliye ve Gümrük Bakanlığı yetkilidir. Aynı maddeye gö-
re Bakanlığın bu yetkisini mahalline devretmesi mümkündür.
Bakanlık kapatma yetkisini VUK 181 numaral ı genel tebliğ ile
valiliklere devretmiştir. Avukat Gülay ÇAN 'ın belirttiği gibi,bir işyerinin ayni takvim yılı içerisinde
üç defadan fazla kapatma cezasma muhatap olmas ı halinde
dördüncü ve daha sonraki cezalann verilmesinde, sözü ge-
çen tebliğe göre, valilikler değil sadece Maliye ve Gümrük Bakanlığı
yetkilidir.
İkinci tesbit üzerine gönderilen uyarı yazı sından sonra belge
düzenine uyulmadığınm üçüncü defa tesbiti halinde vergi dairesi
müdürü (bağlı vergi dairelerinde mal müdürü) defterdarlığa, il
ısımn ekli olduğu bir yazı -gili tutanaklarrn ve uyan yaz yazarak
yükümlü hakkında daha önce yapılan işlemleri ve işyerinin kapatılmasını
gerektiren nedenleri açıkça belirtir. Bunun üzerine
defterdarlık, valiiğe işyerinin kapatılmasım önerir. Valiliğin kapatma
cezasım onaylamasma ilişkin karar, yazı ile ilgili vergi
dairesine bildirilir, ayrıca VUK hükümlerine göre memur eliyle
yükümlüye tebliğ edilir (7). Tebliğden sonra işyeri en geç üç gün
içerisinde vergi dairesi müdürünün (ba ğlı vergi dairelerinde mal
müdürünün) başkanlığında iki vergi dairesi memuru tarafından
kapatılir. Kapatma sırasında ihtiyaç duyulması halinde mahalli
en büyük mülki amiri veya defterdarca emniyet görevlisi temin
edilmesi yoluna gidilebilir (VUK 181 numaral ı genel tebliğ).
Kapatma işlemi, işyerinin bütün girişlerinin, giriş ve çıkışı
engelleyecek şekilde vergi dairesi müdürlüğü mühürü ile mühürlenmesi
suretiyle gerçekle ştirilir. İşyerinin satış bölümü dışında
depo, imalathane gibi bağımsız bölümlerinin bulunması halinde
bu bölümlerin satış bölümünden ayrılabilir olması şartıyla, sadece
satış bölümü mühürlendiğini söylemektedir,Avukat Gülay ÇAN.Taşıtların kapatılması ise, kapılannin
mühürlenmesi yoluyla gerçekleştirilir. Kapatılan işyerinin
görünür bir yerine "Belge düzenine uyulmadığı için bu işyeri
Maliye ve Gümrük Bakanlığı'nca ... gün süre ile kapatılmıştır"
ibaresini taşıyan bir levha, kenarları mühürlenmek suretiyle ası-
lır.

VUK'nun Ceza Hükümleri adlı dördüncü kitabımn Genel
Esaslar kısmında yer alan 332. maddesine göre "Velayet ve vesayet
altında bulunan veya işlerinin idaresi bir kayyıma tevdi
edilmiş olanlar, kendilerine izafeten veli, vasi veya kayy ımın
vergi kanunlanna aykırı hareketlerinden dolayı cezaya muhatap
tutulmazlar. Bu hallerde cezan ın muhatabı veli, vasi veya kayyımdır."
Veli, vasi ya da kayyımın belge düzenine uymaması nedeniyle
küçük veya kısıtlıya ait bir işyerinin kapatılması, yasal
temsilcilerin kanuna aykırı bir hareketinden dolayı bunların
temsil ettikleri kişilerin cezalandırılması demek olacağı için, vergi
suç ve cezalannda bir genel hüküm olan sözkonusu 332. madde
uyarınca, Avukat Gülay ÇAN'ın belirtiği gibi,küçük veya kısıtlılara ait işyerlerinin kapatılmaması
lazımdır.